Grutto Parregaasteroase / Foto: Kees de Jager
Geplaatst op 11 juni 2024
Onderzoeker van de Rijksuniversiteit Groningen en bekende vogelbeschermer Wim Tijsen meldde op zijn Facebook-pagina de keiharde realiteit waar een grutto-kuiken in Nederland mee te maken heeft. Licht aangepast mochten we van Wim zijn veelzeggende verhaal over het kuiken van de grutto Parregaasteroase hier opnieuw plaatsen.
Als grutto-kuiken heb je weinig keuze. Ook al kruip je uit het ei in een omgeving die je niet bevalt, je hebt het er maar mee te doen. Het gaat hier om een nestje in een dik pak gras, een groene zee waar je als piepklein kuiken in verdrinkt, verstikt. Waar geen doorkomen aan is, al is er hier en daar wel wat kleur, plekjes met boterbloemen en een enkele pinkster- en paardenbloem. Je moet acht insecten per minuut eten om te kunnen groeien. Om in 25 dagen vliegvlug te worden, moet je je goed kunnen bewegen, en dat gaat het best in een kruidenrijk grasland met een open structuur en liefst nog wat micro-reliëf. Maar geluk was met je, want je nest is uitgekomen.
Parregaastermeer
Vrijwilligers van de Vogelwacht Makkumen onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen(rug.nl) hebben je nest gevonden en gemarkeerd. De boer, geholpen met een regeling van de Provincie Fryslân in samenwerking met het Agrarisch Collectief Súdwestkustwas bereid was om het maaien van het grasland met je nest uit te stellen. En zo ga je op pad met broertjes en zusjes, onder leiding van je bevlogen ouders en nog een ander grutto-gezin uit hetzelfde weiland. Dit verhaal gaat over het kuiken van de gezenderde grutto ‘Parregaasteroase’, zo genoemd omdat in de hele Parregaastermeer vrijwel geen kruidenrijk open grasgewas te vinden is.
Oversteken
Engels raaigras en maïs voeren er de boventoon met elke vijf weken een (kunst)mest- en maaibeurt. Via een slootkant met wat dekking, in een verder kale vlakte van gemaaid gras en verschillende maisvelden, steekt de hele familie de drukke Angterperleane over. Na eerst al drie slootjes te hebben over gezwommen, wurm je je uit het noordelijk deel van de meer over de twee meter hoger gelegen weg. Vervolgens duik je weer via een sloot het zuidelijker deel van de meer in en loop je langs een walsloot, de Indijk, met wat dekking van een gelukkig nog niet gemaaide slootkant naar het zuiden. Je steekt weer twee sloten over en een gemaaid grasland, om vervolgens een 10 meter brede sloot over te zwemmen met hoog aanvoerwater.
Je klimt het doodlopende deel van de Angterperleane over, om vervolgens twee meter naar beneden te duiken in de afvoersloot met onwijs steile kanten. Je weet aan de andere kant te komen en gebruikt je kleine vleugeltjes een beetje als ‘hark-ladder’. Een grasland met wat opener structuur, maar een paar dagen later worden daar weer stroken gras gemaaid, veel gevaar....
En je vlucht weer een diepe sloot over, naar het volgende gemaaide grasland in de hergroeifase. Helemaal in het zuiden lonkt een iets kruidenrijker stuk dat door de vele regen en natte plekken een wat beter doorwaadbaar grasland lijkt met afwisselend hoog en laag gras.
Bewondering
Via nog eens twee slootjes en een 10 meter brede vaart beland je na twee weken op een plek waar het wel goed lijkt te zijn. Een ander gruttogezin heeft het ook gehaald. Op deze plek heeft de boer besloten om gefaseerd te maaien, ja, om het maaien grotendeels uit te stellen omdat er nog kuikens lopen (vastgesteld door vrijwilligers en onderzoekers). Dan komt het Agrarisch Collectief Súdwestkust de boer met wat subsidie tegemoet. Daar verblijf je de laatste week. Nog een paar dagen, dan hoop je vliegvlug te zijn. Ondertussen heb je een dikke drie kilometer afgelegd en zeker 11 sloten en slootjes als hindernis overwonnen. Voor dit gruttogezin passen maar twee woorden: onwijze bewondering!
Naschrift
Helaas, het werd geen spookje van: ze leefden nog lang en gelukkig. Aan de hand van de bewegingen van Parregaasteroase weten we dat de kuikens het uiteindelijk toch niet hebben gehaald. Het kuiken van het andere gezin was op een leeftijd van 17 dagen nog in leven, maar was bij terugvangst wel heel licht. Inmiddels is het er nu doodstil...
- Tekst: Wim Tijsen
- Foto bovenaan deze webpagina: Kees de Jager
Grutto-onderzoek
Er is geen vogelsoort waarvoor Nederland internationaal zo’n essentiële rol speelt als de grutto. Nog altijd broedt hier een aanzienlijk deel van alle Europese grutto’s maar de aantallen nemen schrikbarend snel af. De oorzaken hiervan zijn grotendeels bekend: intensivering en schaalvergroting van de landbouw, bebouwing, aanleg van wegen en op sommige plaatsen predatie, maken het platteland steeds minder geschikt voor de koning van de weide, ofwel de ‘kening fan de greide’. Sinds 2004 doet de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek naar Grutto’s in Zuidwest Fryslân.Onderdeel daarvan is het ook het zenderen van grutto’s. Meer informatie daarover vind je via het Global Flywat Network.
Onze boerenlandvogels
Waar hoor je nog het heldere 'grutto, grutto’? De vogels van het boerenland hebben onze hulp nodig, vóór de allerlaatste vogel of bloem verdwenen is. Onze inzet: meer natuurrijk boerenland.
Hoe kun je helpen?
Help de boerenlandvogels
Er is helaas bijna geen geschikt leefgebied meer voor typische boerenlandvogels zoals de grutto, kievit of patrijs. Vogelbescherming is vastberaden om te investeren in de volle rijkdom van het Nederlandse landschap. Vol drassige, bloemrijke weides
en natuurrijke akkers.
Help mee en doneer
